بارها از خبرگان صنعت خودرو شنیدهایم که راه خروج از شرایط پیش رو در این صنعت توسعه و پیشرفت قطعهسازان هستند. البته آنها نیز خود از بهگزینیهای جهانی مانند تایوان و استرالیا به این مهم دست یافتند. اما سوال اصلی این است که آیا برای توسعه و پیشرفت صنعت لوازم خانگی کشور هم باید به فکر توسعه زیر ساختها و سرمایهگذاری در قطعهسازی هست؟
زمینه و بستر این سرمایهگذاریها با توجه به عقبماندگیهای رقمخورده در دوران تحریم، ابعاد گستردهتری نیز پیدا کرده است، بهویژه آنکه برنامههای افزایش تولید نیز با شتاب بیشتری دنبال میشود؛ اما این شتاب، مانع ایجاد فرصت کافی به منظور قالبسازی برای تولید قطعات جدید است.این در حالی است که تولید بسیاری از قطعات در داخل میسر است و تنها باید با حمایت بیشتر از سوی دولت و نیز تولیدکنندگان نهایی محصولات امکان رشد با همین نرخ رشد نیز هست.
اما متعهد شدن شرکتهای تولیدی به ارتقای توان قطعهسازان ایرانی باعث ساخت فرصتهای توسعه و سرمایه گذاری بسیاری در این بخش خواهد شد.
الزامات آغاز تولید این قطعات در داخل کشور، انتقال فناوری، زمان و سرمایه هستند. در مورد انتقال فناوری، باید با شرکتهای پیشرو در سطح جهانی قراردادهای همکاری ایجاد گردد که در راستای اهداف کلی صنعت و کشور باشد. در خصوص سرمایه نیز وزارت صنعت، معدن و تجارت است که باید قطعهسازان را برای تامین سرمایه در گردش به بانکهای عامل معرفی کند یا امکان تسهیلات خرید دین برای ایجاد جریان نقدینگی را با بانکهایی که دارای توانگری مالی هستند را فرآهم آورد.
از سوی دیگر باید به معنای واقعی ارتباط صنعت و دانشگاه ایمان آورد که دانشگاهها باید نخبگانی که مورد نیاز صنایع هستند را آموزش دهند و صنایع نیز میبایست به راهکارهای دانشگاه ایمان بیاورند. مثالهای زیادی در کشور و حتی در صنعت لوازم خانگی داریم که نشان دادهاند همکاری بین دانشگاه و صنعت باعث شکوفایی و افزایش سرعت توسعه خواهد شد؛ اما در صنعت لوازم خانگی با توجه به حضور قبلی و تجربه مطلوبی که در گذشته ازحضور نخبگان دانشگاهی در صنعت، مانند بخشهای طراحی صنعتی، طراحی الکتروبردها و طراحی سیستمهای تولید میتوان با اطمینان بالایی گفت این همکاری بیشک باعث رشد و توسعه خواهد شد. در بخش قطعات لوازم خانگی با توجه به کمبود تکولوژیهای روز دنیا در داخل کشور این نیاز به همکاری بیش از هر بخش دیگری احساس میشود.
از سویی دگیر موضوع شرکتهای دانش بنیان را داریم، در رابطه با استفاده از توان مجموعههای دانشبنیان در صنعت بسیاری استفاده شده است. در صنعت لوازم خانگی ما میتوانیم از توانمندی مجموعههای دانشبنیان در بخشهای مختلف کمکهای شایانی دریافت کنیم.
از سوی دیگر با تولید داخلی قطعات میتوان اثر مستقیم نرخ ارز را بر محصول نهایی کاست یا در بهترین حالت به اثر غیر مستقیم تبدیل کرد. چرا که تولید قطعات در هر صنعتی باعث ایجاد ارزش افزوده بسیاری میشود. در صورتی که تولید کنندگان قطعات داخلی بتوانند با استفاده از مدلهای صرفه به مقیاس، حجم تولید را بالا برند و قیمت تمام شده خود را برای عرضه داخلی بکاهند میتوانند با استفاد ه از قدرت و شرایط لجستیکی کشور بخشهای زیادی از آسیا و اروپا را پوشش دهند که این امر باعث ایجاد درآمد ارزش در این بخش از صنعت میشود.
اما تمام این مطالب تنها با همیاری و همراهی تولید کنندگان داخلی محصول نهایی، دولت و دانشگاه میسر میشود که این یعنی ایجاد پویشی ملی برای توسعه صنعت لوازم خانگی!
دست نوشته: مرحوم دکتر رضا الماسی
مورخه : 24/9/99